Сураи 62 (Ҷамоат, Ҷумъа – Сура Ал-Чумъа) мегӯяд, ки рӯзи намоз барои мусалмонон ҷумъа аст. Аммо дар сураи Ҷумъа аввал даъват мекунад, ки ҳазрати Исо (а) онро дар нақши худ ҳамчун Масеҳ пазируфтааст. Ҷумъа пеш аз он ки рӯзи намоз ҷумъа бошад, фармуд:
Бигӯ: «Эй касоне, ки бар дини яҳудӣ истодаед! Агар мепиндоред, ки дӯсти Худо ҳастед, ба ҷуз мардум, пас орзуи маргро баён кунед, агар рост мегӯед».
Ва ҳаргиз орзуи (маргро) баён нахоҳанд кард, ба сабаби корҳое, ки пеш аз онҳо кардаанд. Ва Худо ба ситамкорон огоҳтар аст! (Сураи 62 Ҷумъа: 6-7).
Ин оятҳо дар сураи Ҷумъа маънои онро дорад, ки агар мо дӯстони ҳақиқии Худо бошем, аз марг тарс надорем, вале азбаски онҳо (ва мо) дар бораи некии аъмоли мо шак доранд, мо бо қимати зиёд аз марг худдорӣ мекунем. Аммо дар ин ҷумъа, рӯзи 6-уми ҳафтаи охирини худ, ҳамчун яҳудӣ, Исои Масеҳ бо ин рӯбарӯ шуд дақиқ имтиҳон – ва ӯ бо дуо оғоз кард. Тавре ки Инҷил дар бораи паёмбар мефармояд:
Ӯ Петрус ва ду писари Забдойро бо худ гирифт, ва ӯ ғамгин ва изтиробовар шуд. 38 Он гоҳ ба онҳо гуфт: «Ҷони ман аз андӯҳ то ба дараҷаи марг фаро гирифта шудааст. Дар ин ҷо бимон ва бо ман бедор бош».
39 Каме дуртар рафта, рў ба замин афтод ва дуо кард: «Падарҷон, агар имкон бошад, ин коса аз ман гирифта шавад. Аммо на ончунон ки ман хоҳам, балки чунон ки ту бихоҳӣ». (Матто 26:37-39)
Пеш аз он ки рӯйдодҳои ин ҷумъаро идома диҳем, мо рӯйдодҳои пеш аз намози ҷумъаро баррасӣ мекунем. Душмани ошкори мо, Шайтон рӯзи 5-ум вориди Яҳудо шуд, то ба пайғамбар Исои Масеҳ (с) хиёнат кунад.. Бегоҳи дигар дар рӯзи 6-ум пайғамбар хӯроки шоми охирини худро бо ҳамроҳонаш дод (инчунин шогирдонашро низ меноманд). Дар он хӯрок ӯ ба воситаи намуна ва таълим фаҳмонд, ки чӣ тавр мо бояд якдигарро дӯст дорем ва дар бораи муҳаббати бузурги Худо нисбати мо. Маҳз чӣ тавр ӯ ин корро кардааст, тасвир шудааст Ин ҷо аз Инҷил. Сипас барои ҳамаи мӯъминон дуо кард, ки шумо дар ин ҷо хондан мумкин аст. Инҷил пас аз намози ҷумъааш ҳодисаеро нақл мекунад:
Боздошт дар боғ
Вақте ки ӯ дуоро тамом кард, Исо бо шогирдонаш баромада, аз водии Қидрӯн гузашт. Дар он тарафи дигар боғе буд ва ӯ бо шогирдонаш ба он даромад.
2 Яҳудо, ки ба Ӯ хиёнат кард, он ҷоро медонист, зеро Исо дар он ҷо борҳо бо шогирдонаш вомехӯрд. 3 Ҳамин тавр, Яҳудо як гурӯҳи сарбозон ва баъзе мансабдорони саркоҳинон ва фарисиёнро роҳнамоӣ карда, ба боғ омад. Онхо дар даст машъалхо, фонусхо ва яроку аслиха доштанд.
4 Исо медонист, ки ҳамаи он чи бо ӯ рӯй хоҳад дод, берун рафта, аз онҳо пурсид: “Ту кист, ки мехоҳӣ?”
5 «Исои Носирӣ», – ҷавоб доданд онҳо.
“Ман вай ҳастам” Исо гуфт. (Ва Яҳудои хоин дар он ҷо бо онҳо истода буд.)6 Вақте ки Исо гуфт, “Ман вай ҳастам” акиб кашида, ба замин афтоданд.
7 Боз аз онҳо пурсид: “Ту кист, ки мехоҳӣ?”
«Исои Носирӣ», – гуфтанд онҳо.
8 Исо ҷавоб дод, «Ман ба шумо гуфтам, ки ман вай ҳастам. Агар маро ҷустуҷӯ кунед, ин одамонро бигзоред». 9 Ин ҳодиса рӯй дод, то суханони ӯ иҷро шаванд: “Ман яке аз онҳое, ки ба ман додаед, гум накардаам.”
10 Он гоҳ Шимъӯни Петрус, ки шамшер дошт, онро кашида, ба ғуломи саркоҳин зад ва гӯши рости ӯро бурид. (Номи хизматгор Малхус буд.)
11 Исо ба Петрус амр фармуд, «Шамшери худро дур кун! Оё косаеро, ки Падар ба Ман додааст, нахӯрам?»
12 Он гоҳ як гурӯҳи сарбозон бо сардораш ва сарварони яҳудӣ Исоро дастгир карданд. Онҳо ӯро бастаанд 13 ва аввал ӯро назди Ҳанон, ки падарарӯси Қаёфо, саркоҳин дар он сол буд, овард. (Юҳанно 18:1–13)
Паёмбар барои дуо гуфтан ба боғи назди Ерусалим рафт. Дар он ҷо Яҳудо сарбозонро овард, то ӯро дастгир кунанд. Агар мо ба ҳабс дучор шавем, мо метавонем мубориза барем, гурезем ё пинҳон шавем. Аммо пайғамбар Исо Масиҳ алайҳиссалом на ҷангид ва на гурехт. Ӯ хеле равшан иқрор шуд, ки ӯ дар ҳақиқат паёмбаре буд, ки онҳо ҷустуҷӯ мекарданд. Эътирофоти равшани ӯ («ман ӯ ҳастам») сарбозонро ба ҳайрат овард ва ҳамроҳонаш гурехтанд. Пайғамбар ҳабс кард ва ӯро барои пурсиш ба хонаи Ҳанос бурданд.
Бозпурсии якум
Дар Инҷил навишта шудааст, ки чӣ гуна паёмбарро дар он ҷо бозпурсӣ кардаанд:
19 Дар ҳамин ҳол саркоҳин аз Исо дар бораи шогирдонаш ва таълимаш пурсид.
20 “Ман ба ҷаҳон ошкоро сухан гуфтам” Исо ҷавоб дод. «Ман ҳамеша дар куништҳо ё дар маъбад, ки дар он ҷо тамоми яҳудиён ҷамъ меоянд, таълим медодам. Ман дар пинхонй чизе нагуфтам. 21 Чаро маро пурсед? Аз онҳое, ки маро шуниданд, пурсед. Албатта онҳо медонанд, ки ман чӣ гуфтам.”
22 Вақте ки Исо ин суханонро гуфт, яке аз амалдороне, ки дар наздик буд, ба рӯи Ӯ торсакӣ зад. «Оё шумо ба саркоҳин ҳамин тавр ҷавоб медиҳед?» талаб кард у.
23 “Агар ман чизи нодуруст гуфта бошам” Исо дар ҷавоб гуфт: «Дар бораи он ки чӣ нодуруст аст, шаҳодат диҳед. Аммо агар рост гуфта бошам, чаро маро задӣ?» 24 Он гоҳ Ҳанон ӯро баста назди Қаёфои саркоҳин фиристод. (Юҳанно 18: 19-24)
Ҳазрати Исо Масиҳ алайҳиссалом аз ҷониби саркоҳини собиқ ба саркоҳини ҳамон сол барои бозпурсии дуюм фиристода шуданд.
Бозпурсии дуюм
Дар он чо уро дар назди хамаи рохбарон пурсупос мекарданд. Инҷил ин бозпурсии дигарро сабт кардааст:
53 Онҳо Исоро назди саркоҳин бурданд ва ҳамаи саркоҳинон, пирон ва шариатдонон ҷамъ омаданд. 54 Петрус аз дур, рост ба ҳавлии саркоҳин аз ақиби Ӯ рафт. Дар он чо бо посбонон нишаста, дар назди оташ гарм мешуд.
55 Саркоҳинон ва тамоми шӯрои пирон бар зидди Исо далел меҷустанд, то ки Ӯро ба қатл расонанд, вале ҳеҷ чиз наёфтанд. 56 Бисёриҳо бар зидди ӯ шаҳодати бардурӯғ доданд, аммо гуфтаҳои онҳо мувофиқ набуд.
57 Он гоҳ баъзеҳо бархоста, бар зидди ӯ шаҳодати бардурӯғ доданд: 58 «Мо шунидем, ки ӯ мегӯяд: “Ман ин маъбади бо дасти одамон сохташударо вайрон мекунам ва дар се рӯз дигареро месозам, на бо дастҳо”». 59 Аммо дар он сурат ҳам шаҳодати онҳо мувофиқ набуд.
60 Он гоҳ саркоҳин дар пеши назари онҳо бархост ва аз Исо пурсид: «Оё ҷавоб намедиҳед? Ин чӣ шаҳодатест, ки ин одамон бар зидди шумо медиҳанд?»61 Аммо Исо хомӯш монд ва ҷавобе надод.
Боз саркоҳин аз Ӯ пурсид: «Оё Ту Масеҳ, Писари Худои Муборак ҳастӣ?»
62 “Ман мебошам,” – гуфт Исо. «Ва шумо Писари Одамро хоҳед дид, ки дар тарафи рости Қодири Мутлақ нишаста, бар абрҳои осмон меояд».
63 Саркоҳин либоси ӯро дарронд. “Чаро ба мо дигар шоҳидон лозим аст?” — пурсид у. 64 «Шумо куфрро шунидаед. Ту чӣ фикр мекунӣ?”
Ҳамаи онҳо ӯро сазовори марг маҳкум карданд. 65 Он гоҳ баъзеҳо ба ӯ туф кардан гирифтанд; чашмони ӯро баста, бо мушт заданд ва гуфтанд: «Пайғамбар кун!» Ва посбонон ӯро гирифта, заданд. (Марқӯс 14: 53-65)
Раҳбарони яҳудӣ пайғамбар Исои Масеҳро ба марг маҳкум карданд. Аммо азбаски Ерусалим аз ҷониби Рум ҳукмронӣ мекард, қатлро танҳо губернатори Рум тасдиқ карда метавонист. Пас, онҳо пайғамбарро ба назди ҳокими Рум Понтиюс Пилотус бурданд. Дар «Инҷил» инчунин он чизе, ки дар айни замон бо Яҳудои Исқарют, ки ба ӯ хиёнат карда буд, сабт шудааст.
Бо Яҳудои хиёнаткор чӣ шуд?
1 Чун бомдод расид, ҳамаи сардорони коҳинон ва пирони қавм дар бораи Исо маслиҳат
карданд, ки Ӯро кушанд. 2 Ва Ӯро баста бурданд ва ба ҳоким Понтиюс Пилотус супурданд.
3 Таслимкунандаи Ӯ, Яҳудо, чун дид, ки Ӯро маҳкум карданд, пушаймон шуд ва сӣ тангаи
нуқраро ба сардорони коҳинон ва пирон гардонда дод, 4 ва гуфт: «Ман гуноҳ кардам, ки
хуни бегуноҳро таслим кардам». Онҳо ба вай гуфтанд: «Ба мо чӣ? Худат медонӣ». 5 Ва
тангаҳои нуқраро вай дар ибодатхона партофта, баромада рафт ва худро овехта кушт.
6 Лекин сардорони коҳинон тангаҳои нуқраро гирифта, гуфтанд: «Инро ба ганҷинаи
ибодатгоҳ андохтан раво нест, чунки ин хунбаҳост». 7 Ва маслиҳат карда, ба ин пул
киштзори кӯзагарро барои гӯристони ғарибон харида гирифтанд. 8 Ба ин сабаб он киштзор
то имрӯз “Киштзори хун” номида мешавад». (Матни 27: 1-8)
Исо дар пурсуков дар назди прокуратори румӣ
«Исо бошад дар назди ҳоким истода буд. Ва ҳоким аз Ӯ пурсид: «Оё Ту Подшоҳи яҳудиён
ҳастӣ?» Исо ба вай гуфт: «Ту мегӯӣ». 12 Ҳангоме ки сардорони коҳинон ва пирон Ӯро
айбдор мекарданд, Ӯ ҳеҷ ҷавоб намедод. 13 Он гоҳ Пилотус ба Ӯ гуфт: «Оё намешунавӣ,
чӣ қадар зидди Ту гувоҳӣ медиҳанд?» 14 Лекин дар ҷавоби вай сухане ҳам нагуфт, ба
тавре ки ҳоким бисёр ҳайрон монд. 15 Ҳоким одат дошт, ки ба муносибати ид як бандиро,
ки мехостанд, барои мардум озод мекард. 16 Дар он вақт дар он ҷо бандии машҳуре буд,
ки Бараббо ном дошт. 17 Пас, ҳангоме ки онҳо ҷамъ шуданд, Пилотус ба онҳо гуфт: «Киро
мехоҳед, ки барои шумо озод кунам: Барабборо, ё Исоро, ки Масеҳ меноманд?» 18 Зеро
медонист, ки Ӯро аз рӯи ҳасад таслим карда буданд. 19 Ҳангоме ки бар курсии доварӣ
нишаста буд, занаш кас фиристода, гуфт: «Бо он росткор туро коре набошад, чунки имрӯз
дар хоб аз боиси Ӯ заҳмати бисёре кашидам». 20 Лекин сардорони коҳинон ва пирон
мардумро барангехта буданд, ки озодии Бараббо ва марги Исоро хоҳанд. 21 Пас ҳоким ба
онҳо рӯ оварда, гуфт: «Аз ин ду кадомашро мехоҳед, ки барои шумо озод кунам?» Онҳо
гуфтанд: «Барабборо». 22 Пилотус ба онҳо гуфт: «Пас бо Исо, ки Масеҳ меноманд, чӣ
кунам?» Ҳама ба ӯ гуфтанд: «Ӯро ба салиб каш!» 23 Ҳоким гуфт: «Ӯ чӣ бадӣ кардааст?»Лекин онҳо боз ҳам зиёдтар фарёд заданд: «Ӯро ба салиб каш!» 24 Пилотус чун дид, ки
ҳеҷ гап фоида надорад, балки ошӯб бештар мегардад, об хост ва дасти худро дар назди
мардум шуст ва гуфт: «Ман аз хуни ин росткор бегуноҳ ҳастам; худатон донед».
25 Тамоми қавм дар ҷавоб гуфтанд: «Хуни Ӯ бар гардани мо ва фарзандони мо бошад».
26 Пас Барабборо барои онҳо озод кард, ва фармуд Исоро тозиёна зананд, ва Ӯро барои
ба салиб кашидан супурд».(Матто 27: 11-26)
Ба салиб кашида шудан, марг ва дафн карда
шудани пайғамбар Исои Масеҳ
«Азбаски рӯзи тайёрии ид буд, — зеро он шанбе иди бузург буд, — яҳудиён аз Пилотус
хоҳиш карданд, ки соқи пойҳои онҳоро шикананд ва поён фуроваранд, то ки ҷасадҳоро
бар салиб дар рӯзи шанбе намонанд. 32 Сарбозон омада, соқи пойҳои нафари якум ва
нафари дигарро, ки бо Ӯ ба салиб кашида шуда буданд, шикастанд. 33 Чун назди Исо
омаданд ва диданд, ки аллакай мурдааст, соқи пойҳои Ӯро нашикастанд, 34 балки яке аз
сарбозон ба паҳлуи Ӯ найза зад, ва ҳамон дам хун ва об ҷорӣ шуд. 35 Ва он касе ки дид,
шаҳодат дод, ва шаҳодати вай рост аст; вай медонад, ки рост мегӯяд, то шумо низ имон
оваред. 36 Зеро ин рӯй дод, то гуфтаи Китоб ба амал ояд, ки мегӯяд: “Ҳеҷ як устухони Ӯ
шикаста намешавад”. 37 Ва
Сипас Инҷил ба таври муфассал навишта шудааст, ки чӣ тавр Исои Масеҳ маслуб карда шудааст. Ин аст ҳисоб:
27 Он гоҳ сарбозони ҳоким Исоро ба сарбозон бурданд ва тамоми гурӯҳи сарбозонро дар атрофи ӯ ҷамъ карданд. 28 Ӯро кашиданд ва ба ӯ ҷомаи арғувонӣ пӯшиданд, 29 ва сипас тоҷи хорро печида, ба сараш гузошт. Ба дасти росташ асо гузоштанд. Сипас дар пеши ӯ зону зада, ӯро масхара карданд. «Салом, подшоҳи яҳудиён!» гуфтанд. 30 Ба рӯйи ӯ туф карда, асоро гирифта, гаштаву баргашта ба сараш мезаданд. 31 Пас аз он ки Ӯро масхара карданд, ҷомаро кашиданд ва либоси худро ба ӯ пӯшонданд. Он гоҳ Ӯро бурданд, то Ӯро маслуб кунанд.
Маслуб кардани Исо
https://youtu.be/gdOlZWTan0g
32 Вақте ки онҳо берун мерафтанд, Шимъӯн ном марде аз Куриниро вохӯрданд ва ӯро маҷбур карданд, ки салибро барад. 33 Онҳо ба ҷое расиданд, ки Ҷолҷото ном дорад (ки маънояш «ҷои косахонаи сар» аст). 34 Дар он ҷо ба Исо шароби бо заҳра омехташударо пешкаш карданд; вале баъд аз чашидан аз нушидани он даст кашид. 35 Вақте ки Ӯро маслуб карданд, бо қуръа қуръа партофта, либоси ӯро тақсим карданд. 36 Ва дар он ҷо нишаста, ӯро посбонӣ мекарданд. 37 Дар болои сари ӯ айбномаи хаттӣ гузоштанд: ин Исо, Подшоҳи яҳудиён аст.
38 Бо ӯ ду исёнгар, яке аз тарафи росташ ва дигаре аз чапаш маслуб карда шуданд. 39 Касоне, ки аз наздаш мегузаштанд, ба суи у дашном дода, сар чунбонданд 40 Ва гуфт: «Эй, ки маъбадро вайрон карда, дар се рӯз бино мекунӣ, худро наҷот диҳӣ! Агар Ту Писари Худо бошӣ, аз салиб фуруд ояд!» 41 Саркоҳинон, шариатдонон ва пирон низ Ӯро масхара мекарданд. 42 «Дигаронро начот дод, — мегуфтанд онхо, — вале худро начот дода наметавонад! Ӯ подшоҳи Исроил аст! Бигзор вай ҳоло аз салиб фурояд, ва мо ба Ӯ имон оварем. 43 Ӯ ба Худо таваккал мекунад. Бигзор Худо акнун ӯро наҷот диҳад, агар вай мехоҳад, зеро ки ӯ гуфтааст: “Ман Писари Худо ҳастам”». 44 Ҳамин тавр исёнгароне, ки бо ӯ маслуб шуда буданд, низ ӯро таҳқир мекарданд.
Марги Исо
45 Аз нисфирӯзӣ то соати сеи нисфирӯзӣ тамоми заминро торикӣ фаро гирифт. 46 Тақрибан соати сеи нисфирӯзӣ Исо бо овози баланд фарьёд зад: «Элӣ, Элӣ,лемаСабахтани?» (ин маънои онро дорад “Худои ман, Худои ман, чаро маро тарк кардӣ?”).
47 Баъзе аз ҳозирон инро шунида, гуфтанд: «Ӯ Илёсро мехонад».
48 Дарҳол яке аз онҳо давида исфанҷеро гирифт. Вай онро аз сиркои май пур карда, ба асо гузошт ва ба Исо дод, ки бинӯшад. 49 Дигарон гуфтанд: «Акнун ӯро ба ҳоли худ гузоред. Биё бубинем, ки Илёс барои наҷоташ меояд».
50 Ва ҳангоме ки Исо боз бо овози баланд фарьёд зад, рӯҳи худро таслим кард.
51 Дар он лаҳза пардаи маъбад аз боло ба поён ду пора шуд. Замин ба ларза даромад, сангҳо тақсим шуданд 52 ва қабрҳо кушода шуданд. Ҷасадҳои одамони муқаддаси фавтида зинда шуданд. 53 Онҳо пас аз эҳёи Исо аз қабрҳо баромаданд ваe] ба шахри мукаддас даромада, ба бисьёр одамон зоҳир шуд.
54 Вақте мирисад ва ҳамроҳонаш, ки Исоро посбонӣ мекарданд, заминҷунбӣ ва рӯйдодҳои рӯйдодаро дида, ба ҳарос афтоданд ва гуфтанд: «Дар ҳақиқат Ӯ Писари Худо буд!»
55 Дар он ҷо занони зиёде буданд, ки аз дур нигоҳ мекарданд. Онҳо аз Ҷалил ба Исо пайравӣ карда, дар бораи ниёзҳои ӯ ғамхорӣ мекарданд. 56 Дар байни онҳо Марями Маҷдалия, Марям модари Яъқуб ва Юсуф ва модари писарони Забдой буданд. (Матто 27: 27-56)
Дар Инҷил ларзиши замин, пора шудани сангҳо ва кушода шудани қабрҳо дар лаҳзаи дақиқи марги паёмбар бо ҳамон тавсифи сураи Залзала (Сураи 99 – Заминларза) тасвир шудааст.
Чун замин ба ларза ояд,
Ва замин борҳояшонро (аз дарун) меафканад.
Ва мард гиря мекунад: «Ӯро чӣ шудааст?»
Дар он рӯз хабари худро баён мекунад:
Ва Парвардигори ту ба ӯ ваҳй кардааст.
Дар он рӯз мардум гурӯҳ-гурӯҳ ҷамъ мешаванд, то корҳое, ки кардаанд, нишон дода шаванд. (Сураи Залзала, 99:1-6).
Сураи Залзала рузи киёматро интизор аст. Тафсилоти марги Исои Масеҳ ба Аз-Залзала мувофиқат мекунад, ки марги ӯ марги ӯ буд пардохти зарурӣ барои он Рӯзи оянда.
Дар паҳлӯяш «сурхшуда».
Инҷили Юҳанно ҷузъиёти ҷолиберо дар маслуб сабт мекунад. Дар он гуфта мешавад:
«Азбаски рӯзи тайёрии ид буд, — зеро он шанбе иди бузург буд, — яҳудиён аз Пилотус
хоҳиш карданд, ки соқи пойҳои онҳоро шикананд ва поён фуроваранд, то ки ҷасадҳоро
бар салиб дар рӯзи шанбе намонанд. 32 Сарбозон омада, соқи пойҳои нафари якум ва
нафари дигарро, ки бо Ӯ ба салиб кашида шуда буданд, шикастанд. 33 Чун назди Исо
омаданд ва диданд, ки аллакай мурдааст, соқи пойҳои Ӯро нашикастанд, 34 балки яке аз
сарбозон ба паҳлуи Ӯ найза зад, ва ҳамон дам хун ва об ҷорӣ шуд. 35 Ва он касе ки дид,
шаҳодат дод, ва шаҳодати вай рост аст; вай медонад, ки рост мегӯяд, то шумо низ имон
оваред. 36 Зеро ин рӯй дод, то гуфтаи Китоб ба амал ояд, ки мегӯяд: “Ҳеҷ як устухони Ӯ
шикаста намешавад”. 37 Ва (Юҳанно 19: 31-37)
Юҳанно дид, ки сарбозони румӣ ба паҳлӯи Исо-ал-Масеҳ бо найза мекӯфтанд. Аз берун хун ва оби ҷудошуда баромад, ки паёмбар аз норасоии қалб фавтидааст.
Дар Инҷил ҳодисаи охирини он рӯз – дафн сабт мешавад.
Дафни Исо
57 «Ва чун бегоҳ шуд, Юсуф ном давлатманде ки аз Ромо ва низ аз шогирдони Исо буд,
омад. 58 Ва назди Пилотус рафта, ҷасади Исоро хоҳиш кард. Пилотус фармон дод, ки дода
шавад. 59 Юсуф ҷасадро гирифта, ба катони тозае печонд. 60 Ва онро дар қабри наве ки
дар санг барои худ тарошида буд, гузошт ва санги калонеро бар даҳанаи қабр ғелонда,
рафт. 61 Марями Маҷдалия ва он Марями дигар дар он ҷо, дар рӯ ба рӯи қабр нишаста
буданд». (Матто 27:57-61)
Рӯзи 6 – Ҷумъа муборак
Рӯзи яҳудиён бо ғуруби офтоб сар мешавад. Ҳамин тариқ, ҳангоме ки пайғамбар бо
шоигирдонаш хӯроки Шомро мехӯрд, рӯзи шашум сар шуда буд. Дар ин рӯз бисёр
воқеаҳо рӯй доданд: ҳабс, якчанд пурсуков, ба салиб кашидан, найза задан, дафн кардан.
Ин рӯзҳо бисёр вақт «Ҷумъаи бузург» меноманд. Саволе ба миён меояд: агар ин рӯзи
таслим карда шудан, азобҳо ва марги пайғамбар бошад, чаро онро бузург меноманд?
Чаро ин рӯз «ҷумъаи даҳшатовар» номида нашудааст?
Ба ин саволи муҳим мо баъдтар ҷавоб медиҳем, ҳангоме ки воқеаҳои якчанд рӯзи
баъинаро аз назар мегузаронем. Аммо ҳоло низ дар ҷадвали замонӣ дар ин бора
маълумот пайдо кардан мумкин аст. Аҳамият диҳед: ин рӯзи ҷумъа, 14-уми нисан буд,
ҳангоме ки яҳудиён ҳамчун нишонаи он ки аз ғуломӣ дар Миср (1500 сол пеш) озод шуда
буданд, барраи Песаҳро мекуштанд.
Аксари гузоришҳо дар бораи одамон пас аз марги онҳо ба итмом мерасанд, аммо Инҷил идома дорад, то мо бифаҳмем, ки чаро ин рӯзро ҳамеша метавон чунин ҳисоб кард. хуб Ҷумъа. Дар рӯзи дигар рӯзи шанбе буд – рӯзи 7.
Аммо аввал баргардем ба сураи Ҷумъа бо идомаи ояте, ки омӯхтаем.
Бигӯ: «Ҳаройина, он марге, ки аз он мегурезед, шуморо, ҳатман, дархоҳад ёфт ва сипас
назди он донои ниҳону ошкоро баргардонда мешавед, то ба корҳое, ки кардаед огоҳатон
созад. Эй касоне, ки имон овардаед чун азони намози рӯзи ҷумъа гуфта шавад, ба намоз
бишитобед ва хариду фурӯшро тарк кунед. Агар доно бошед, ин кор (чизе, ки ба иҷрои он
дастур дода мешавед) бароятон беҳтар аст! Сураи 62 Ҷумъа: 8-9).
Исои Масеҳ, ки оятҳои 6 ва 7-и сураи Ҷумъаро қабул карда, аз марг нагурезад, балки аз намоз сар карда, ба ин имтиҳони бузург дучор шуд ва исбот кард, ки ӯ «дӯсти Худо» буд. Пас, оё ба ёди ҷасорати ӯ мувофиқ нест, ки баъдан ба мусалмонон фармуданд, ки рӯзи ҷумъаро ҳамчун рӯзи намоз дар масҷид ҷудо кунанд? Гӯё Аллоҳ намехоҳад, ки мо хидмати паёмбарро фаромӯш кунем!