То чӣ андоза тоза будан муҳим аст? Дар сураи «Нисо» (Сураи 4 – Занон) омадааст
Эй касоне, ки имон овардаед, дар ҳоле, ки маст ҳастед, ба намоз наздик машавед, то бидонед, ки чӣ мегӯед ё дар ҷанобат, магар касоне, ки аз [ҷойи намоз] мегузаштанд, то [тамоми баданатонро] бишӯед. Ва агар бемор ё дар сафар њастед ё яке аз шумо аз љойи изтироб омад ё бо занон наздик шудаед ва об наёфтед, хоки покро љустуљў кунед ва бар рўю дастонатон [бо он] масх кунед. Албатта Худо омурзанда ва омурзанда аст. (Сураи Нисо, ояти 4).
Фармон дар сураи «Нисо» ин аст, ки пеш аз намоз рую дастамонро бо хоки пок пок кунем. Тозагии берунӣ муҳим аст.
Сураи Шамс (Сураи 91 – Офтоб) низ ба мо мегӯяд, ки рӯҳи мо – нафси ботинии мо низ ба ҳамон андоза муҳим аст.
Савганд ба нафс ва таносубу тартибе, ки ба он дода шудааст;
Ва равшании он дар ботил ва дурусташ;-
Ба дурустӣ ки ӯ комёб мешавад, ки онро пок кунад,
Ва ӯ ноком мешавад, ки онро вайрон мекунад! (Сураи Шамс 91:7-10).
Дар сураи Шамс омадааст, ки агар нафс ё нафси мо пок шавад, пас мо комёб шудаем ва агар нафси мо фосид бошад, ноком шудаем. Исо Масиҳ алайҳиссалом ҳам ботин ва ташқи тозаликни ўргатганлар.
Мо дидем, ки суханони Исои Масеҳ (а) чӣ гуна қудрат доранд бо салоҳият таълим диҳедба одамонро шифо мебахшад, ва ҳатто ба табиатро назорат мекунанд. Ӯ инчунин таълим дод, ки ҳолати дилҳои моро фош кунад – то моро водор кунад, ки ботин ва берунии худро тафтиш кунем. Мо бо тозагии берун шинос ҳастем, аз ин рӯ таҳорат пеш аз намоз хондан ва чаро хурдани гушти халол. Ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам айтганлар
“Тозалик – иймоннинг ярми…” (Муслим: 1 Китоби 002, раками 0432)
Ҳазрати Исои Масеҳ (с) низ мехост, ки мо дар бораи нимаи дигарамон фикр кунем дар дохили тозагӣ. Ин хеле муҳим аст, зеро ҳарчанд одамон тозагии берунии дигаронро дида метавонанд, аммо барои Худо он дигар аст – ботинро низ мебинад. Вақте ки яке аз подшоҳони Яҳудо, ки зоҳиран тамоми ӯҳдадориҳои диниро риоя мекард, вале ботини худро пок нигоҳ намедошт, пайғамбари он замон бо чунин хабар омад:
Зеро ки чашмони Худованд дар тамоми замин дур аст, то онҳоеро, ки дилҳояшон ба Ӯ комилан содиқанд, қавӣ гардонад. (2 Вақоеънома 16:9, Забур)
Тавре ки ин паём эълом шуд, покии ботинӣ ба “дилҳои” мо – “шумо”, ки фикр мекунед, эҳсос мекунед, қарор мекунед, итоат мекунед ё итоат мекунед ва забонро идора мекунед, рабт дорад. Паёмбарони Забур таълим додаанд, ки он аст ташнаи дили мо ки решаи гуноҳи мо буд. Дили мо чунон муҳим аст, ки Исои Масеҳ (а) инро дар таълимоти худ бо муқоисаи он бо покии зоҳирии мо таъкид кардааст. Ин аст, ки чӣ тавр Инҷил замонҳои гуногунро, ки дар бораи покии ботин таълим додааст, сабт мекунад:
Дарун ва инчунин берунро тоза кунед
(«Фарисиён» дар ин ҷо зикр шудаанд. Онҳо дар он рӯз муаллимони яҳудӣ буданд, ба имомони имрӯза монанданд. Исо дар бораи додани «даҳяк» ба Худо ёдовар мешавад. Ин закоти яҳудӣ буд.)
37Вақте ки Ӯ ин суханонро гуфт, як фарисӣ Ӯро ба хонаи худ ба хӯрок таклиф кард; Ӯ омада, назди суфра нишаст.
38Фарисӣ чун дид, ки Ӯ пеш аз хӯрок даст нашуст, мутааҷҷиб шуд.
39Лекин Худованд ба вай гуфт: «Ҳоло шумо, фарисиён, беруни пиёла ва табақро тоза мекунед, аммо даруни шумо аз дуздӣ ва шарорат пур аст.
40Эй беақлон! Оё Ҳамон ки берунро офаридааст, дарунро низ наофаридааст?
41Беҳтар аст, ки аз он чи доред, садақа диҳед: он гоҳ ҳама чиз барои шумо тоза хоҳад буд.
42Аммо вой бар ҳоли шумо, эй фарисиён, ки аз наъно, садоб ва ҳар навъ сабзавот ушр медиҳед, вале ба адолат ва муҳаббати Худо беэътиноӣ мекунед; мебоист онҳоро ба ҷо оварда, инҳоро низ тарк намекардед.
43Вой бар ҳоли шумо, эй фарисиён, ки дӯст медоред дар куништҳо болонишин бошед ва дар кӯчаю бозорҳо салому табрикҳо бишнавед.
44Вой бар ҳоли шумо, эй китобдонон ва фарисиёни риёкорки шумо ба қабрҳои аз назар пинҳон монанд ҳастед, ки мардум дар болои онҳо роҳ мераванд ва инро намедонанд».
Луқо 11: 37-44
Дастрас кардани ҷасади мурда яҳудро мувофиқи он наҷис мегардонд Қонун. Ҳазрати Исо (а) гуфт, ки мардум аз болои қабрҳои номаҳдуд мегузаранд, он ҳазрат дар назар дошт, ки бехабар аз онҳо наҷисанд, зеро онҳо ба тозагии ботин беэътиноӣ мекунанд. Агар мо ба ин беэътиноӣ кунем, мо метавонем мисли беимоне, ки ба тозагӣ аҳамият намедиҳад, наҷис шуда метавонем.
Дар дил одами аз чихати динй покизаро палид мекунад
Дар таълимоти зерин Исои Масеҳ (а) аз пайғамбар Ишаъё (а) иқтибос меорад, ки дар соли 750 пеш аз милод зиндагӣ кардааст. ( Ин ҷо Барои маълумот дар бораи Ишаъё)
1Он гоҳ китобдонон ва фарисиён, ки аз Ерусалим буданд, назди Исо омада, гуфтанд:
2«Чаро шогирдони Ту ривоятҳои муршидонро вайрон мекунанд? Зеро ки пеш аз хӯрдани нон дастҳои худро намешӯянд».
3Ӯ ба онҳо ҷавоб дода, гуфт: «Чаро шумо ҳам ба хотири ривоятҳои худ ҳукми Худоро вайрон мекунед?
4Зеро ки Худо хукм кардааст: „Падару модари худро иззат намо“; ва: „Ҳар кӣ падар ё модари худро дашном диҳад, албатта ҳалок гардад“.
5Лекин шумо мегӯед: „Ҳар гоҳ касе ба падар ё модари худ гӯяд: «Он чи аз ман нафъ ёбӣ, ҳадия барои Худост»,
6Баъд аз он вай набояд падар ё модари худро ҳурмат кунад“. Ба ҳамин тариқ шумо ҳукми Худоро бо ривояти худ бартараф намудаед.
7Эй риёкорон! Ишаъё дар бораи шумо некӯ пайғом дода, гуфтааст:
8„Ин мардум бо забони худ ба Ман наздик мешаванд
ва бо лабони худ Маро парастиш мекунанд,
лекин дилашон аз Ман дур аст;
9Пас Маро бар абас парастиш мекунанд,
зеро ки таълимоту аҳкоми инсониро таълим медиҳанд“».
Одамро ба ҳузури Худо чӣ палид мекунад.
10Ва мардумро даъват намуда, гуфт: «Гӯш диҳед ва бифаҳмед:
11На он чи ба даҳон медарояд, одамро палид мекунад; балки он чи аз даҳон мебарояд, одамро палид мекунад».
12Он гоҳ шогирдонаш назди Ӯ омада, гуфтанд: «Оё медонӣ, ки фарисиён ин суханро шунида, ба васваса афтоданд?»
13Дар ҷавоб гуфт: «Ҳар ниҳоле ки Падари Ман, ки дар осмон аст, нашинонда бошад, решакан хоҳад шуд;
14Онҳоро ба ҳоли худашон бигзоред; онҳо кӯроне ҳастанд, ки ба кӯрон роҳнамоӣ мекунанд; ва ҳар гоҳ кӯре ба кӯри дигаре роҳнамоӣ кунад, ҳар ду дар чоҳ хоҳанд афтод».
15Петрус дар ҷавоби Ӯ гуфт: «Ин масалро ба мо фаҳмонда деҳ».
16Исо гуфт: «Оё шумо низ то ҳанӯз бефаҳм ҳастед?
17Оё ҳанӯз дарк накардаед, ки ҳар он чи ба даҳон медарояд, ба шикам меравад ва аз он хориҷ мешавад?
18Лекин ҳар он чи аз даҳон мебарояд, аз дил пайдо мешавад; ва ин чизҳо одамро палид мекунад;
19Зеро ки аз дил хаёлоти бад, қатл, зино, фисқ, дуздӣ, шаҳодати бардурӯғ ва куфр пайдо мешавад:
20Ин чизҳо одамро палид мекунад; лекин бо дасти ношустахӯрок хӯрдан одамро палид намекунад».
(Матто 15:1–20)
Дар ин эпизод Исои Масеҳ алайҳиссалом мегӯяд, ки мо на дар асоси таълимоти Худо,
балки худамон дар асоси анъанаҳои одамӣ қоидаҳои диниро ба вуҷуд меоваред.
Масалан, дар замони пайғамбарон сарварони яҳудиён масъулияти парастории падару
модари пири худро, ки аз ҷониби Худо бар онҳо вогузошта шудааст, сарфи назар
мекарданд – онҳо ба эҳтиёҷоти волидони худ беэътиноӣ намуда, ба лоиҳаҳои динӣ пул
медоданд.
Ҳозир мо ҳамин проблемаро мебинем – беэътиноӣ ба покии ботинӣ. Аллоҳ аз пок будан ё
набудани дилҳои мо бепарво нест. Нопокии ботинӣ, агар пок нашавад, дарРӯзи қиёмат боиси маҳкумият мегардад.
Дар берун зебо, вале дар ботин пур аз бадӣ
25Вой бар ҳоли шумо, эй китобдонон ва фарисиёни риёкор, ки беруни пиёла ва табақро тоза мекунед, дар сурате ки даруни онҳо аз дуздӣ ва ифроткорӣ пур аст.
26Эй фарисии кӯр! Аввал даруни пиёла ва табақро тоза кун, то ки беруни он низ тоза бошад.
27Вой бар ҳоли шумо, эй китобдонон ва фарисиёни риёкор, ки ба қабрҳои сафед кардашуда монанд мебошед, ки аз берун зебо менамоянд, лекин дарунашон аз устухонҳои мурдагон ва ҳар хел наҷосат пур 28Ҳамчунин шумо низ ба зоҳир ба назари мардум одил менамоед, лекин дар ботин аз риёкорӣ ва шарорат пур ҳастед.
Матто 23: 25-28
Исои Масеҳ (а) он чизеро, ки мо ҳама дидем, баён мекунад. Пайравӣ ба тозагии зоҳирӣ метавонад дар байни имондорон ба Худо хеле маъмул бошад, аммо бисёриҳо то ҳол дар ботин пур аз тамаъкорӣ ва тамаъкорӣ ҳастанд – ҳатто онҳое, ки аз ҷиҳати динӣ муҳиманд. Гирифтани тозагии ботин зарур аст, аммо ин хеле душвортар аст. Аллоҳ таоло бизнинг ички тозалигимизни жуда эҳтиёткорлик билан баҳолайди. Пас, масъала худ ба миён меояд: Чӣ тавр мо дилҳои худро пок кунем, то тавонем ба Малакути Худо дохил шавед дар рузи махшар? Мо дар Инҷил идома диҳед барои ҷавобҳо.